به عاقبت این دومینو می توان امیدوار بود؟

با این همه درباره تأثیرات رویکرد حذف بخش رقابتی در جشنواره هنرهای تجسمی جوانان مانند هر رویداد دیگری، میان خود اساتید جشنواره نیز تفاوت دیدگاه‌هایی به چشم می‌خورد. 

بر اساس گزارش خبرنگار ایسنا، جدیدترین دوره‌ی جشنواره هنرهای تجسمی جوانان چندی پیش در حالی رسما آغاز به کار کرد که برخی سیاست‌گذاری‌های این رویداد هنری از جمله بخش رقابتی، دستخوش تغییراتی شد. درحالی که برخی داوران این جشنواره بر این عقیده هستند که باید برای ارزیابی این سیاست‌گذاری ابتدا یک بررسی آماری انجام شود، اساتید دیگری مانند مجید ناگهی در رشته عکاسی، این تغییر را مثبت قلمداد می‌کنند.

مجید ناگهی، مدرس رشته عکاسی در بیست و نهمین دوره از جشنواره هنرهای تجسمی جوان که حذف بخش رقابتی در این دوره از جشنواره را مفید تلقی می کند، با متفاوت خواندن این رویکرد به دبیری محمدمهدی رحیمیان، دلایل این تمایز را چنین تشریح می کند: «از این جهت که تلاش شد تا به مسأله جوانان توجه شود و هنرمندان به تکوینی برسند که بتوانند پروژه‌ای را در پایان تکمیل کنند، یک حرکت ویژه و نقطه عطفی شکل گرفت.»

او یادآور می شود: در دوره‌های گذشته، شرکت کنندگان، در دوره‌های سه یا چهار روزه کارگاهی که برایشان تعریف می شد، حضور پیدا می کردند. این کارگاه ها به شکلی سنتی، اغلب با هدایت استاد و داورانی که بعدها اضافه می‌شدند، برگزار می‌شد و در همان بازه زمانی کوتاه و فشرده فرم رقابتی به خود می گرفت و این فرم رقابتی برای تولید اثر هنری آفتی است تا اینکه بخواهد کمکی کند.»

او ادامه می‌دهد: «در دوره های گذشته ما برنامه‌ای برای تولید نداشتیم و برنامه‌مان صرفا این بود که بچه‌ها برای فاز اول پروژه آماده شوند. این کار مستلزم ایده پروری و توجیه این نکته بود که ما در فضای تولید یک پروژه بلندمدت هستیم و گام اول آن تجمع ذهنیت‌هاست تا بتوانیم به یک پروژه بلندمدت برسیم.»

این استاد رشته عکاسی با اشاره به زحمات دبیر جشنواره به حرفهایش چنین اضافه می‌کند: «مجموعه جشنواره هنرهای تجسمی جوانان، یک پروژه محسوب می شود و قرار است در انتها نمایشگاهی برگزار شود و این نمایشگاه حاصل حضور همه اساتید و همه هنرمندان جوانی است که دست به یک تعامل و ترکیب جدیدی می زنند که می خواهند اثری خلق کنند. وقتی به جزییات آن اثر ورود پیدا می کنید، می توانید نقش همه رشته ها را ببینید.»

حذف بخش رقابتی؛ آفت یا فرصت؟

ناگهی در ادامه با اشاره به این نکته که با حذف بخش رقابتی در این دوره از جشنواره موافق است، اظهار می‌کند: «اینکه اسم جشنواره بر روی این رویداد گذاشته شده و با حذف بخش رقابتی ممکن است اثرگذاری از آن گرفته شده باشد، ممکن است مسأله مورد نقدی باشد که به هر حال باید نسبت به آن پاسخگو بود یا تقدیر شود تا مسیر به سمت بازدهی بهتر برود.»

او ادامه می‌دهد: «ممکن است شما بگویید اسمِ جشنواره، در ذات خود مسابقه را تداعی می کند، اگرچه که نباید اینطور باشد. جشنواره دارای یکسری ویژگی هایی است و بخش مسابقه دارای ویژگی های دیگری است. شما ممکن است خارج از جشنواره، مسابقه هم داشته باشید اما به هر حال مسابقه ماهیت دیگری دارد. باید بررسی کرد که اصلا جشنواره بر چه اساسی تعریف شده و مأموریت آن چیست. نمی توان اسمی گذاشت و ویژگی ای را از آن سلب کرد. این رویداد بر اساس یک هدف نهایی و برای دوره سنی ۱۵ تا ۲۴ سال تعریف شده است.»

نمی توان همه شرکت‌کنندگان را باهم ادغام کرد

این مدرس عکاسی در ادامه با انتقاد از رده سنی بازدیدکنندگان می‌گوید: « ما در حال حاضر بازه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال را در یک سبد داریم و طبیعی است کسی که ۲۳ یا ۲۴ سال سن دارد، باتوجه به اینکه ممکن است در انتهای دوره کارشناسی و حتی کارشناسی ارشد باشد، تجربه‌ی بیشتری دارد و از این جهت به لحاظ تکامل فکری و تجاربی که پشت سر گذاشته، با کسی که مشغول به گذرندان دوران نوجوانی خود است، متفاوت خواهد بود و این دو گروه قابل مقایسه نیستند.»

او ادامه می‌دهد: «اغلب اساتید اذعان داشتند که نمی توان همه شرکت‌کنندگان را باهم ادغام کرد؛ چراکه برخی از آنان خیلی مبتدی بودند و باید نوع رفتار و برخورد نوع دیگری باشد؛ این درحالی است که برخی بسیار حرفه‌ای‌تر هستند و این دو گروه اصلا با هم قابل رقابت نیستند. اینها مواردی بود که باید اصلاح می شد. اگر به غایت جشنواره توجه کنیم، با توجه به قوانین و شکل اجرایی که تا به حال ترسیم شده بود، موارد نقد بسیار است.»

ناگهی اضافه می‌کند: «به نظرم حرکت اصلاحی امسال بسیار خوب صورت گرفته است و نحوه اجرایی کردن موضع درستی است. البته باز هم دور اول اصلاحات است و قطعا بدون اشکال نخواهد بود. جمع گروه اساتید به این نکته اذعان داشتند که باید به سمت اصلاح برویم. خوشبختانه برگزارکننده بدون اینکه مانعی ایجاد کند، از نظر دبیر، جشنواره را تمکین کرده و هیچ خشکی یا تعصبی نسبت به این تغییر نشان نداد و به نظر من این امر بسیار پسندیده است که آماده رفتن به سمت یک شکل نو هستند. به نظرم اینها همه موارد مثبتی هستند که ما را در آغاز حرکتی قرار میدهد که باید شروع شود و تغییر کند.»

این هنرمند عکاس با اشاره به روند برگزاری جشنواره هنرهای تجسمی جوانان می‌گوید: «ما خودمان نیز داخل یک روند در حال تبدیل و تکامل هستیم. بنابراین در مسیری که دوست داریم قرار بگیریم اما افق آن هنوز برایمان کاملا روشن نشده، حتما ممکن است دچار نقص‌هایی باشیم. بنابراین هر کدام ـ  چه برگزارکننده، چه دبیر و چه اساتید و داورانی که با شرکت‌کنندگان ارتباط دارند ـ به سهم خودمان باید بتوانیم آن را اصلاح کنیم. شرکت‌کننده‌ها در دوره قبلی شرکت کرده بودند و آن شکلی را که شاید قالب و استاندارد جشنواره بود، می‌شناختند اما بعضا برایشان سوال بود که چه زمانی قرار است کار تولید کنند؟»

امیدواری برای ادامه یک حرکت دومینووار

او در ادامه با انتقاد از رویه ای که در دوره های گذشته جشنواره هنرهای تجسمی جوانان اعمال می شده، به طرح این پرسش پرداخت که: «کار و اثری که در ۲۸ دوره قبلی جشنواره حضور داشته، الان کجاست؟»

ناگهی در بخش پایانی گفت وگو با ایسنا خاطرنشان می‌کند: «زمانی که به صورت هیجان‌انگیزی جوانان برای سه روز جمع می‌شوند، به هر دلیلی ممکن است آمادگی تولید اثر را نداشته باشند، چون هنر با روان و حس انسان‌ها سر و کار دارد و این روان و حس ممکن است آماده نباشد و این استرس و هیجانی که در نتیجه رقابت به وجود می آورد، نهایتا باعث افت تعدادی از شرکت کنندگان می شود. این مساله آفتی بود که جشنواره در این دوره با تدبیر درست از آن دور شد.
امیدوارم این نکته که بدون آگاهی نمی توان دست به خلق اثر هنری زد، سرلوحه افرادی شود که به این شکل، برگزاری توجه کنند و در بلندمدت نیز این حرکت دومینووار ادامه پیدا کند.»

آنچه در بالا خواندید نظرات یکی از استادان بیست و نهمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان درباره رویکرد این دوره از جشنواره بود اما اینکه نتیجه رویکردهای اخیر این جشنواره، چقدر بر بهبود شرایط هنر، آموزش و ایجاد انگیزه مضاعف در بین نسل جوان هنرجوی کشور تاثیرگذار است، پرسشی که پاسخ دقیق آن را زمان مشخص خواهد کرد.

گفت وگوهای ایسنا با هدف نقد و پرداختن به جشنواره هنرهای تجسمی فجر همچنان ادامه دارد.

انتهای پیام