بیست و نهمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان که از نهم شهریور ماه رسما کار خود را آغاز کار کرده و تا آذر ماه ادامه دارد، در این دوره با یک تفاوت کلیدی در حال برگزاری است؛ رویکردی که منجر به حذف بخش رقابتی از جدیدترین دوره این رویداد شده است. اما چقدر نبود بخش رقابتی با عنوان «جشنواره» سازگار است؟
به گزارش خبرنگار بخش تجسمی ایسنا، جشنواره هنرهای تجسمی جوانان در کنار جشنواره هنرهای تجسمی فجر، از رویدادهای اصلی مرتبط با حوزه هنرهای تجسمی محسوب می‌شوند اما هنوز آنطور که باید و شاید برای هنرمندان شناخته شده و پذیرفته شده نیستند.
فارغ از دلایلی که باعث شده‌اند این رویدادها در فضای هنرهای تجسمی ناشناخته باقی بمانند، از سوی برخی منتقدان چنین عنوان می شود که حذف بخش رقابتی از جشنواره هنرهای تجسمی جوانان آن هم درحالی که می‌توانست محرکی برای افزایش استقبال از آن باشد، چندان ایده خوبی به نظر نمی‌رسد. هرچند برخی هم بر این باورند که اصل رقابت چندان با هنر سازگاری ندارد و همدلی ها را خصوصا در بین جوانانی که از گروه های سنی متفاوت شرکت می کنند، از بین می برد.
در همین راستا و برای بررسی این مسأله به گفت‌وگو با روح‌الله شمسی‌زاده، داور رشته مجسمه‌سازی جشنواره پرداختیم تا نظر این هنرمند را جویا شویم.
رقابت شوری برپا می کند!
شمسی‌زاده با اشاره به این نکته که رقابت یک بخش جدانشدنی از جشنواره محسوب می‌شود، به ایسنا می‌گوید: «برای مثال فرض کنید که کاپ جام جهانی از رقابت‌ها حذف شود. رقابت همیشه بین انسان‌ها و هنرمندان جذاب بوده هرچند که یک عده همیشه عقیده دارند که هنر یک امر رقابتی نیست. ولی واقعیت این است که رقابت یک جذابیت و شوری را ایجاد می کند و از طرفی دیگر، معمولا افرادی که جایزه می‌گیرند، این جایزه در رزومه آنان قرار می‌گیرد و بعدها هر جایی که بخواهند رزومه فعالیت خود را ارائه کنند، برای مثال م یگویند که جایزه نفر برگزیده جشنواره هنرهای تجسمی جوانان را کسب کرده‌اند و این یک امکان است.»
او ادامه می‌دهد: «دوستان اعتقاد داشتند که رقابتی نبودن جشنواره بحث همدلی میان شرکت‌کننده‌ها را پررنگ‌تر می‌کند که این هم یک نظر است و به نظرم باید به جنبه‌های مختلف حذف بخش رقابتی فکر کرد.»
در این زمینه بخوانید:
به عاقبت این دومینو می‌توان امیدوار بود؟
شمسی‌زاده در پاسخ به این سوال که آیا در عمل همدلی میان شرکت‌کننده‌ها با حذف بخش رقابتی پررنگ‌تر شده است؟ اظهار می‌کند: «فکر می کنم باید یک جامعه آماری تهیه شود و یک کار مطالعاتی بر روی این سیاست صورت گیرد. در طول ۲۹ دوره، سنت این بوده که همیشه جایزه ای باشد و امسال حذف شده است. به نظرم باید بر روی این سیاستگذاری مطالعه و از شرکت کننده ها یک جامعه آماری تهیه شود.»
سیاستگذارها ریسک نمی‌کنند
داور بیست و نهمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی جوانان در ادامه درباره وجود برخی اسامی تکراری در این جشنواره اظهار می‌کند: «این مسأله خودش نیاز به یک واکاوی دارد. آدم‌ها در مسیر قوام پیدا می‌کنند. شما روی عده‌ای سرمایه‌گذاری می‌کنید و این افراد در نهایت تبدیل به مهره‌های حرفه‌ای می‌شوند این بخشی از داستان است که نمی‌توان کتمان کرد و برخی از اسامی از چنین کیفیتی برخوردار هستند.»
او ادامه می‌دهد: «آدم‌هایی هستند که در رویدادهای هنری فعالیت مستمری داشته‌اند. بحث مربی و استادکار واقعا بحث پیچیده‌ای است. کسی که می خواهد آموزش دهد، باید شناخت کلی نسبت به مختصات قضیه داشته باشد. معمولا سیاستگذارها هم ریسک نمی کنند و وقتی که می خواهند آدم جدیدی وارد کنند، مدام به جوانب آن فکر می کنند.»
شمسی‌زاده اضافه می‌کند: «پرهیز از ریسک پذیری برای استفاده از آدم‌های جدید در زمینه آموزش، باعث می‌شود تا نهایتا برخی اسامی مدام تکرار شوند. شما باید بازه را در نظر بگیرید. اینکه هر دوره یک گروه داوری بیاید، نیست و چرخه تغییر داوران باید کندتر باشد. من صرفا مسأله را تبیین می کنم که مکانیزم انتخاب اسامی به چه صورت است. در آموزش هنر تجربه یک فاکتور اساسی است اما داوران و اساتید باید یک ترکیبی از افرادی باشند که تجربه بیشتر و کمتری دارند.»
مخاطبان ما از مدارس نیستند
این هنرمند مجسمه‌ساز در ادامه با اشاره به این نکته که اغلب شرکت کنندگان رشته مجسمه‌سازی از سه دانشگاه هستند، می‌گوید: «جشنواره جوان درواقع رویدادی است که به صورت کارگاه و ورکشاپ برگزار می‌شود و برای همین هم آنچه برای انتخاب مدنظر است، فقط خود اثر نیست چه بسا که ممکن است آرتیستی قبل از جشنواره کاری ساخته باشد و برای مثال یک سال روی آن کار کرده باشد، اگر برای نمایشگاه باشد، آن اثر را انتخاب می کنیم.»
او ادامه می‌دهد: «امسال بیشتر تأکید بر روی این بود که ما امکانی را فراهم کنیم و در این راستا دو اتفاق رخ داد؛ یکی اینکه بخش رقابتی حذف شد و دوم اینکه، از لزوم خلق اثر در نهایت صرف نظر شد. جشنواره هنرهای تجسمی جوانان یک رویداد کارگاهی ـ ورکشاپی است و ما روی این بخش تأکید کردیم.»
شمسی‌زاده اضافه می‌کند: «مجسمه سازی یک رشته خیلی خاصی است چراکه در هنرستان‌ها و دبیرستان‌ها ما چنین رشته‌ای نداریم و بخشی از مخاطبان ما که قرار است از مدارس بیایند، عملا نیستند. مخاطبان ما از مدارس نیستند و از سه دانشگاه حضور پیدا کرده‌اند. در طول سال‌هایی که من بوده‌ام، شرکت کننده‌ها بیشتر از سه دانشگاه تهران، هنر و نیشابور هستند و حالا در کنار آن، افرادی را داشته‌ایم که از یک رشته دیگر آمده و شرکت کرده‌اند ولی معمولا در طول این سال‌هایی که من بوده‌ام، اغلب مخاطبلن از سمت این سه دانشگاه هستند و این افراد بیشتر هنرمندانی هستند که در دانشگاه مقدمات مجسمه‌سازی را یاد گرفته و بلد هستند.»
این هنرمند با اشاره به رویکرد پژوهشی ـ نظری جشنواره، در آخر خاطرنشان می‌کند: «این افراد پروژه‌های خودشان را آوردند و این پروژه‌ها در مسیر جشنواره با یک رویکرد پژوهشی ـ نظری درنهایت به اجرای میدانی رسید و قرار شد نمایشگاهی با دیگر گروه‌ها نیز برگزار شود.»
انتهای پیام
Comment ×