«باغ مادربزرگ» قابلیت تبدیل شدن به یک اثر داستانی را دارد

گروه سینمایی هنرآنلاین: مهناز فتاحی شب گذشته اول مهرماه مهمان سومین قسمت برنامه ترکیبی «جان‌و‌تَن» به کارگردانی علی فراهانی‌صدر و تهیه‌کنندگی مهدی مستوفی بود که محصول مشترک مرکز مستند سوره و مرکز هنری و رسانه‌ای نهضت است.

فتاحی در این برنامه قصه باغ مادربزرگش را تعریف کرد؛ محلی که تبدیل به ملجا آوارگان جنگ و پناهندگان ایرانی و عراقی شد. در حقیقت خانم خانزاد، مادربزرگ مهناز فتاحی، باغ خود را در راه خدا وقف آوارگان جنگ ایران و عراق کرده است.

این نویسنده در ابتدا با اشاره به اینکه مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت واسطه حضورش در برنامه «جان‌وتَن» شده گفت: تاکنون به واسطه تالیف چند کتاب در برنامه‌های مختلفی حضور داشتم اما «جان‌وتَن» اولین برنامه‌ای‌ است که در آن درباره ۲ کتاب «باغ مادر بزرگ» و «طعم تلخ خرما» و ماجراهایشان صحبت کردم.

او با بیان اینکه کتاب «باغ مادربزرگ» قابلیت اقتباس برای نگارش فیلمنامه سینمایی یا سریال را دارد، درباره قصه‌ای که در برنامه روایت کرد توضیح داد: پنجم دبستان بودم که عراق به ایران حمله کرد. مردم روستاها به قصر شیرین که ما آنجا زندگی می‌کردیم، آمدند و گفتند جنگ شده است. در حقیقت زودتر از جنگ رسمی، روستاها دست بعثی‌ها افتاد. 

وی یادآور شد: جنگ که شروع شد تا مدت‌ها از پدرم که فردی نظامی بود، خبر نداشتیم تا اینکه با بدنی پُر از ترکش برگشت و پس از مدتی شهید شد. پس از شهادت پدرم، در باغ مادرِ مادرم که زنی درویش و مذهبی بود، ساکن شدیم. این باغ در تمام دوران دفاع مقدس میزبان آوارگان جنگی بود.

این نویسنده افزود: مادربزرگم هنگام کاشت هر نخل در این باغ یکی را برای خود و دیگری را برای خدا می‌کاشت تا به گفته خودش نتواند میوه‌های باغش را بفروشد تا آن را در راه خدا استفاده کند. ایشان هنگام پذیرایی از آوارگان جنگ از غذای خودش می‌زد تا افراد سیر شوند. جالب است بدانید که بعضا پیش آمده بود که یک خانواده یکسال تمام با ما زندگی کردند. 

به گفته فتاحی، پایان جنگ با همه تلخی‌ها و سختی‌ها برای مادربزرگش ناراحت‌کننده بود. چراکه نمی‌دانست چگونه از همه افرادی که روزی به او پناه آورده بودند، جدا شود و تنهایی زندگی کند. 

این نویسنده در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه بیشتر برنامه‌هایی که تاکنون از صداوسیما پخش شده، درباره زندگی افراد شناخته شده دوران دفاع مقدس بوده است، تصریح کرد: افرادی که قصه زندگی‌شان را در برنامه «جان‌وتَن» تعریف می‌کنند، از میان قشر معمول جامعه هستند و روایت آن‌ها می‌تواند برای بقیه مردم جذاب باشد و با آن همذات‌پنداری کنند. چراکه فردی از جنس خودشان به روایت می‌پردازد. 

فتاحی ادامه داد: در حقیقیت شخصیت‌هایی که در این برنامه ترکیبی حاضر شده‌اند، کاملا واقعی هستند و هرکدام به واسطه نقطه عطفی که در زندگیشان تجربه کرده‌اند، به این برنامه دعوت شدند. 

به گفته وی، عوامل سازنده «جان‌وتَن» که اکثرا جوان هستند، نگاهشان به قصه افراد خلاق و جذاب بود و سعی کردند با حال و هوای راویان پیش بروند یعنی آن‌ها را در فضایی که مدت‌ها پیش در آن قرار گرفته بودند، ببرند تا بتوانند قصه‌شان را بهتر بیان کنند. 

نویسنده «باغ مادربزرگ» در پایان با بیان اینکه نسل جوان آن چیزی را از دوران دفاع مقدس برداشت می‌کند که ما باید آن را برایش بازگو کنیم، خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم قصه‌ها و ناگفته‌های دوران جنگ را برای نسل جدید واضح، روشن و صمیمی بیان کنیم، قطعا بیشتر به دلشان می‌نشیند تا اینکه بخواهیم روایت‌های تکراری و کلیشه‌ای از جنگ داشته باشیم. واقعیت شامل سختی‌ها و غم‌ها، درد و رنج‌ها و حتی شادی و خوشی‌هایی که افراد را زنده نگه می‌دارد، است. هرچه نگاه واقعی‌تری به مسایل داشته باشیم قطعا بیشتر به دل مخاطب می‌نشیند.