نوازنده برجسته‌ای که تار و پود شهریار را به اهتزاز درآورد

به گزارش ایسنا، سعید هرمزی، هنرمند نوازنده تار و سه‌تار، ۱۲۵ سال قبل در ایران متولد شد. تهرانی بود و از اهالی سنگلج. اولین سازش تار بود و ضمن آن سه تار هم فرا گرفت.

هرمزی نواختن تار را در بدو امر از برادرش آموخت. برادرش می‌گفت، فقط منتظم‌الحکمایی را می‌شناخته که از او بهتر ساز می‌زده است. پس از آن، سعید هرمزی به شاگردی درویش خان درآمد؛ از هنرمندان نامی و استادان موسیقی سنتی ایرانی در اواخر دوره قاجار که خود از بهترین شاگردان میرزا حسینقلی و صاحب ابداعاتی نظیر پیش درآمد در موسیقی ایرانی محسوب می‌شد. تصنیف‌ «بهار دلکش» از جمله آثار درویش خان است.

هرمزی پس از آموختن نوازندگی، یک کلاس موسیقی در خیابان شاپور تاسیس کرد و شاگردان زیادی داشت. پس از مدتی به دلیل شغلش به مشهد رفت و در آنجا همزمان، به تعلیم شاگردانی پرداخت. پس از بازگشت از مشهد، در خلوت خود ساز می‌زد و مدتی هم نزد حاج علی اکبر خان شهنازی فرزند میرزا حسینقلی، رِنگ‌ها و ضربی‌های وی را فرا گرفت و همچنین پیش درآمدها و تصنیف‌های مرتضی نی داوود و رکن‌الدین مختاری را که از نوازندگان و موسیقیدانان بزرگ کشور بودند را یاد گرفت و به زیبایی با شیوه خود می‌نواخت.

خودش می‌گوید معلم اولش حاج محمود خان بود و بعد هم درویش خان. پس از بازنشستگی وارد مرکز اشاعه‌ی موسیقی ایرانی شد و با تک‌نوازهایی که از دانشگاه هنرهای زیبا لیسانس می‌گرفتند، کار می‌کرد. 

با اینکه تار ساز اولش بود اما در مقطعی تار را رها کرد. هرمزی در مصاحبه‌ای تصویری که از او باقی مانده، درباره‌ی اینکه چرا تار را رها کرد و سه تار نواخت؟ پاسخ داده است: پس از اینکه بیمار شدم و تحت عمل جراحی قرار گرفتم، چون نمی‌توانستم بنشینم فقط می‌توانستم سه تار بزنم. چون تار را باید حتما نشسته بزنی اما سه تار را چون ساز کوچکی است، می‌توان خوابیده هم نواخت. 

سعید هرمزی سال‌های پایانی زندگی خود را در بستر بیماری گذراند. او نهم مهر ماهِ ۴۶ سال قبل در سن ۷۹ سالگی در منزلش در خیابان شاپور دیده از جهان فرو بست و در بهشت زهرا(س) به خاک سپرده شد.

زنده‌یاد عطاءالله امیدوار ـ هنرمند مطرح کشورمان ـ که سال گذشته درگذشت، پیشتر در یادداشتی که در اختیار ایسنا قرار داده بود، با ذکر خاطره‌ای از سعید هرمزی چنین نوشته بود:

«استاد با مرحوم استاد سلیمان خان امیر قاسمی که از اساتید بنام آواز و موسیقی ایران بود، دوستی زیاد داشت و هر هفته یک بعد از ظهر در محل‌ منزل استاد امیر قاسمی حضور پیدا می‌کرد و دمی را با هم به نواختن و آواز خواندن و یادآوری موسیقی می‌پرداختند؛ اینجانب هم افتخار همراهی را داشتم و درس آواز را با آنها تعلیم می گرفتم. نوارهایی از ساز و آواز این دو استاد به طور خصوصی موجود است. از دوستداران مخلص ایشان مرحوم استاد شهریار شاعر بزرگ زمانه بود که هر فرصتی در تهران پیدا می‌کرد، به منزل استاد می‌رفت و از فصاحت شنیدن صدای ایشان لذت می‌برد. او شعری را هم در وصف استاد سروده است.»

در ادامه سروده‌ای از شهریار در وصف سعید هرمزی را می‌خوانید:

ای جگر گوشه! کیست دمسازت

با جگر حرف میزند سازت

تار و پودم در اهتزاز آورد

سیم ساز ترانه پردازت

نازنینا! نیازمند توام

عمر اگر بود میکشم نازت

حیف، نای فرشتگانم نیست

که کنم ساز دل هم آوازت

شور فرهاد و عشوه شیرین

زنده کردی به شور و شهنازت

چشم من در پی تو خواهد بود

در کجا بینم ای پسر! بازت

گاهی از لطف سرافرازم کن

شکر سرو قد سرافرازت

شهریار! این نه شعر حافظ بود

که بسر زد هوای شیرازت

انتهای پیام